خواص درمانی گیاه شیرین بیان برای معده
شیرین بیان چیست؟
شیرین بیان گیاهی خودرو از تیره سبزی آساها می باشد که کمتر مورد کشت قرار می گیرد.
این گیاه در بیشتر نقاط ایران از جمله شهرستان خاتم مروست و برخی نواحی شرقی و شمال شرقی و همینطور در آذربایجان سلسه جبال بختیاری و شهرستان اقلید بیشتر بصورت خود رو رشد می کند، که در زبان فارسی با نام مَهْک نیز شناخته می شود.
مشخصات ظاهری و فیزیکی شیرین بیان
از مشخصات ظاهری این گیاه می توان به ارتفاع یک متری و در برخی نواحی معتدل تا دو متر، طول برگ های 7 تا 15 سانتی متری، داشتن حدودی تعداد 9 تا 17 برگچه، میوه های به شکل غلافی و مستطیل شکل به طول 2 تا 3 سانتی متری اشاره کرد.
قدمت استفاده از شیرین بیان
بابلیان در حدود ۴۰۰۰ سال پیش شیرین بیان را بعنوان تقویت کننده بدن می شناخته اند، همچنین مصریان عهد باستان از ریشه آن عصاره تهیه می کرده اند.
پزشکان مصری از عصاره شیرین بیان جهت کاستنن تلخی دارو های تلخ مزه و معالجه امراض کبد و دستگاه گوارش استفاده می کردند .
تهیه شیره شیرین بیان
برای بدست آوردن شیره شیرین بیان ابتدا ریشه شیرین بیان جوشانده میشده و بخش عمده آب آن را تبخیر می کنند که در نهایت ماده سیاه رنگ مایل به قهوه ایی بدست می آید که به دو صورت عصاره و شیره مورد استفاده قرار می گیرد.
ترکیبات شیمیایی شیرین بیان
از ترکیبات شیمیایی شیرین بیان به ریزوم که دارای مقدار زیادی گلوکز، ساکارز، آسپاراژین، مواد آلبومیدی، رزین و اسانس که در پزشکی، داروسازی، صنایع غذایی و بهداشتی مصارف متعددی دارد، نام برد.
شیرین بیان و درمان زخم معده
از مهمترین خواص شیرین بیان می توان به استفاده از ریشه و ریزوم یا همان ساقه زیر زمینی آن در درمان زخم های معده اشاره کرد.
گیاه شیرین بیان بدلیل داشتن ماده ایی به نام اسید گلیسیریزیک در درمان زخم های گوارشی بخصوص زخم معده، اثنی عشر و التهاب معده یا همان گاستریت موثر می باشد.
پزشکان طب سنتی استفاده از شیرین بیان را به مدت 3 الی 4 ماه در درمان زخم معده توصیه می کنند.
شیرین بیان و سرطان معده
طبق پژوهش های انجام شده، شیرین بیان در درمان بیماری سرطان معده مفید است.
مکانیسم تاثیر شیرین بیان بر روی معده
مکانیسم تاثیر شیرین بیان بر روی معده به این گونه است، که شیرین بیان با کمک ترکیباتی که در درون خود دارد، با کاهش تولید اسید سطح معده، باعث کاهش سوزش معده و سوء هاضمه می شده، و همچنین بعنوان یک ضد یبوست، بصورت ملین عمل می کند.
اشکال مختلف مصرف شیرین بیان
روش های مختلفی برای استفاده از شیرین بیان وجود دارد از جمله بصورت پودر، عصاره مایع، قرص، پماد، ژل، کپسول، دمنوش و ... که می توان از عطاری ها بسیار آسان تهیه کرد.
طرز تهیه جوشانده شیرین بیان
برای تهیه جوشانده شیرین بیان باید 50 گرم ریشه شیرین بیان را که از قبل آن را تمیز کرده و پوست آن گرفته و آسیاب شده را با 100 گرم آب ریخته و اینقدر جوشانده شود که فقط دو سوم آب آن باقی بماند .
طرز تهیه جوشانده شیرین بیان برای معده درد
برای تهیه این جوشانده باید 10 گرم ریشه پوست کنده شده و تمیز شیرین بیان را با همین مقدار از ریشه انار شیرین مخلوط کرده و همراه یک لیوان آب سرد روی شعله کم اجاق به مدت 15 دقیقه جوشانده شود، بعد از خنک شدن آن را از صافی رد کرده و به مدت 40 روز بصورت ناشتا میل کنید.
طرز تهیه جوشانده شیرین بیان برای درد ورم معده
برای تهیه این جوشانده باید پودر شیرین بیان را در یک لیوان آب داغ بریزید و در ظرف را بسته و به مدت 10 دقیقه اجازه داده شود دم بکشد، بعد آن را از صافی عبور داده و میل کنید.
این کار را روزانه 2 الی 3 بار به مدت یک هفته انجام دهید.
طرز تهیه جوشانده شیرین بیان برای ریفلاکس معده، ترشی معده و رفع نفخ
برای تهیه این جوشانده ریشه شیرین بیان را تمیز و کوبیده شود و به مقدار دو قاشق سوپ خوری از آن را با یک قاشق از هر یک از پودر های نعناع، پونه، زیره سبز و بابونه مخلوط کرده و یک قاشق چای خوری از این مخلوط را در یک لیوان آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه اجازه داد شود دم بکشد، بعد آن را از صافی عبور داده و به جای چای بعد از هر وعده غذایی میل کنید.
طرز تهیه دم کرده شیرین بیان
برای تهیه دم کرده شیرین بیان باید ابتدا 50 گرم ریشه این گیاه را تمیز کرده و پوست آن گرفته شود، بعد آن را آسیاب کنید و در یک لیتر آب جوشیده ریخته و اجازه دهید به مدت ده دقیقه دم بکشد و روزانه از آن استفاده کنید.
طرز تهیه عرق شیرین بیان
عرق شیرین بیان با جوشاندن گیاه و گرفتن بخار آن و عبور آن از یک محیط سرد (تقطیر) بدست می آید. طبیعیست که این شرایط و امکانات در منزل وجود ندارد و عملا عرقیات را در کارگاه ها به روش سنتی و صنعتی بدست می آورند.
پس بهتر است که عرق شیرین بیان را از عطاری ها تهیه بفرمائید.
دستور مصرف عرق شیرین بیان
بزرگسالان روزی سه بار به مقدار یک فنجان و کودکان روزی سه بار به مقدار نصف فنجان و ترجیحا در وسط غذا میل کنند.
شربت شیرین بیان
یکی از بهترین موارد استفاده از شیرین بیان در درمان بیماری های معده می باشد که شامل انواع ویتامین های گروه ب و ویتامین آ و د و کلسیم و ... می باشد در ادامه فواید آن برای معده و طرز تهیه آن خواهد آمد.
فواید شربت شیرین بیان
- کاهش اسید معده
- رفع ورم معده
- به دلیل داشتن اسیدگلیسریزیک در ترمیم زخم معده و روده
- رفع عفونت معده
- بهبود رفلاکس معده
- رفع التهاب و سوزش و سنگینی معده
- بهبود سرطان معده
اخطار در مصرف شربت شیرین بیان
لطفا افراد دارای فشار خون بالا، زنان باردار، افرادی که دچار اختلالات کبدی و کلیوی و تیروئیدی هستن در مصرف شربت شیرین بیان احتیاط کنند.
مواد لازم برای تهیه شربت شیرین بیان
- ریشه شیرین بیان 800 گرم
- عسل 400 گرم
- آب معمولی یا آب مقطر 5/1 لیتر
طرز تهیه شربت شیرین بیان
- ابتدا ریشه شیرین بیان خشک شده را تمیز و پوست بگیرید.
- ماده زرد رنگ وسط ریشه را جدا کرده خرد و آسیاب کنید. بعد این پودر بدست آمده را با یک و نیم لیتر آب (یا آب مقطر) مخلوط کرده و در یک ظرف در بسته به مدت 12 ساعت نگهداری کنید.
- اکنون بعد از 12 ساعت محلول تهیه کرده را روی حرارت غیر مستقیم گاز قرار داده و بجوشانیده تا مقداری از آب آن تبخیر شود و بعد آن را از روی اجاق بردارید.
- بعد از اینکه دمای محلول متعادل (50 درجه سانتی گراد) رسید، عسل را به آن اضافه کنید و هم بزنید تا شربت به قوام برسد.
دستور مصرف شربت شیرین بیان
طبق توصیه کارشناسان طب سنتی بهتر است برای دستیابی به نتیجه بهتر، بصورت سه استکان و 15 دقیقه قبل هر وعده غذایی میل شود.
دستور دیگری که برای آن پیشنهاد شده، مصرف روزانه یک قاشق غذاخوری قبل غذا به مدت 4 ماه می باشد.
برای تهیه هر استکان از این شربت باید 2 قاشق مربا خوری از شربت شیرین بیان را در یک استکان آب ولرم (که از قبل جوشیده شده و ولرم شده) ریخته و میل کنید.
تهیه معجون شیرین بیان و برنج
از ترکیب شیرین بیان با برنج شکسته پخته، می توان معجونی برای درمان زخم معده تهیه کرد.
برای درست کردن این معجون ابتدا پودر شیرین بیان را در یک فنجان آب مخلوط کرده و به مدت یک شبانه روز نگهداری کنید، صبح مقداری برنج شکسته پخته شده را به آن اضافه کنید و بعد آنرا میل کنید.
برای نتیجه بهتر است این عمل را هر روز به مدت یک هفته ادامه دهید.
در نهایت می توان تکه های شیرین بیان را نیز مانند آبنبات در دهان گذاشته و بمکید.
نویسنده ی مقاله ی "آموزش درمان بیماری و مشکلات معده با شیرین بیان"
این مطلب توسط زهرا زهرایی نوشته، و توسط تیم "هم سوالی"، ویرایش شده است.