با کودک پرخاشگر و لجباز چطور برخورد کنیم؟
لجبازی
لجبازی در یک تعریف ساده به عملی گفته می شود که در آن با اصرار و تلاش زیاد، سعی شود کاری بر خلاف نظر و میل ما، انجام شود.
مثلا اگر به کسی بگویند که کمتر سر و صدا ایجاد کند و او دقیقا برعکس صدای بیشتری تولید کند، در عرف گفته می شود که او لجباز است و یا لج کرده است.
پرخاشگری
تعریف ساده پرخاشگری عبارتست از بروز بیش از حد عصبانیت و بکار بردن انرژی بیش از حد در بروز عصبانیت و احساس خشم.
کودک لجباز
همه ی انسانها در زندگی خود، تجربه لج کردن را دارند. چه در سنین کودکی و چه بزرگسالی.
اما همین انسانهای لجباز، وقتی که کودکی به حرف آنها توجه نمی کند، به او کودک لجباز می گویند.
کودک پرخاشگر
اگر ما به کودکی بخاطر کار اشتباه یا بدی که انجام داده دعوا کنیم، شخص دلسوز کودک شناخته می شویم که به تربیت بچه ها، اهمیت زیادی می دهیم اما اگر همان رفتار را کودک با ما انجام دهد، به او کودک پرخاشگر می گوئیم.
پیشگیری از پرخاشگر شدن و لجبازی کودک
پدر و مادر ها حتی اگر خود پرخاشگر باشند، معمولا تمایل دارند که فرزندی غیر پرخاشگر و غیر لجباز تربیت کنند و با دیدن رفتار کودکان پرخاشگر و لجباز، شاید این سوال در ذهنشان ایجاد شود که چگونه می توانند از تربیت فرزند لجباز و پرخاشگر جلوگیری کنند؟
درمان پرخاشگری و لجبازی کودک
در این مقاله سعی شده نکاتی آموزش داده شود که هم از لجبازی و پرخاشگر شدن کودک جلوگیری کند و هم رفتارهای لجبازانه و پرخاشگرانه ی کودکان را اصلاح و رفع کند.
شما با رعایت نکات زیر، تا حدودی از تربیت کودک پرخاشگر و لجباز جلوگیری کرده و در صورت داشتن فرزند لجباز و پرخاشگر، رفتارهای او را اصلاح می کنید.
ضمنا بعد از خواندن این مقاله، حتما نگاهی هم به مقاله با کودک لجباز و عصبانی چطور برخورد کنیم؟ داشته باشید.
اول شما تغییر کنید
یک اصل مهم در تربیت کودک و رفع مشکلات اخلاق کودک مثل درمان پرخاشگری یا لجبازی کودکان، این است که رفتار کودکانمان تا حد زیادی انعکاس رفتارهای والدین او است.
پس اولین قدم برای اصلاح کودکانمات و تربیت فرزند خوب، تغییر خود والدین است.
اگر فرزند خوبی میخواهیم، اول خودمان را تغییر دهیم
فرزندتان اولویت چندم شماست؟
شاید از پرسیدن این سوال عصبانی شوید اما لازم است که واقعا به جواب آن فکر کنید.
نیاز کودک، فقط نیاز های مادی نیست.
بارها دیده ایم، کودکانی که اشک می ریزند و پای می کوبند که والدین آنها سرکار نروند.
اگر شما هم مانند اکثر پدر و مادر ها، مجبور هستید برای گرداندن چرخ زندگی، هر دو با هم کار کنید، خوب است که این موضوع را بدانید که اگر اولویت اول زندگی شما فرزندتان است، او بیشتر از هر نیازی، به خود شما و حضور شما (نه پول شما) نیاز دارد.
پس زمانی که در منزل هستید، با تمام خستگی او را در آغوش بگیرید و با او بازی کنید. در غیر این صورت با کودکی روبه رو هستند، که مدام نق میزند، و لج می کند.
چقدر در مقابل کودکتان خشم خود را کنترل می کنید؟
پدر و مادر عصبانی چهار مشکل را در زندگی خود پرورش می دهند:
- کودکی عصبانی خواهند داشت.
- از خشم نادرست خوداحساس گناه می کنند.
- فرزندشان آنها را والدینی عصبانی و خودخواه می بیند که فقط نیازهای خودشان را مهم می دانند.
- احساس "ترس از گرفتن حق" در کودک به وجود می آورند.
شما الگوی فرزندتان هستند
قطعا این را می دانید، که کودکان به رفتار شما بیشتر از گفتارتان اهمیت می دهند.
پس اگر فرزندی صبور، با ادب، صادق و مسئولیت پذیر می خواهید. این رفتارها را در خودتان تقویت کنید
مثلا اگر دائم به فرزندتان بگویید کتاب بخواند، اما خودتان روزی یک صفحه کتاب هم نخوانید، کودک شما کتاب خوان نخواهد شد.
یا مثلا پدر و مادری که در منزل خود آزادانه ناسزا می گویند، و کلمات زشت بکار می برند. نمی توانند فرزندی مودب داشته باشند که در هیچ شرایطی ناسزا نگوید.
نسبت به آینده فرزندتان چه دیدی دارید؟
شاید باور نداشته باشید، اما نگاه مثبت به آینده فرزندتان این باور را در آنها پرورش می دهد که با تلاش قطعا انسان موفقی خواهند شد.
همین امر موجب می شود، تا شما فرزندتان را در راه رسیدن به خواسته و استعدادش همراهی کنید.
فرزندتان کافیست این امر را ببیند تا دیگر برای نشان دادن خود به شما، نیازی به لجبازی و داد زدن، نداشته باشد.
با فرزندان مشاجره می کنید؟
غیر طبیعی است که بگویم اصلا عصبانی نشوید یا فرزندتان را تنبیه نکنید.
تنبیه به معنای حذف تشویق نه کتک زدن، نه تنها بد نیست بلکه بخشی از روش تربیتی درست است.
هرچه تعداد مشاجرات شما و کودکتان بیشتر شود، اثر گذاری آن کم می شود.
اگر همیشه اقدام به مشاجره و تحکم کنید، دیگر این اقدامات اثری نخواهند داشت.
نه گفتن و قاطعیت را برای زمان های حاد نگه دارید
اگر مسئله ای کوچک است، اندکی شکیبایی کنید و به این فکر کنید که او جگر گوشه شماست.
با کودکتان بازی کنید
یکی از بزرگترین نیازهای روانی در کودکان بازی کردن است.
هرچه شما با فرزندتان بیشتر بازی کنید، ارتباط قوی تری میان شما و دلبندتان ایجاد می شود.
و زمانی که کاری را مانند تمیز کردن اتاقش به او واگذار می کنید، این کار را به چشم بازی می بیند، و بیشتر با شما همکاری می کند.
زمانی برای خودتان در نظر گرفته اید؟
انسان زمانی را نیاز دارد که جدا از بحث فرزند، کار، زندگی، مشغله ها و ... به استراحت بپردازد.
اگر زمانی را به خودتان اختصاص ندهید، آرامش و صبر شما کم می شود، و نتیجه آن مشاجره با فرزندتان بر سر هر موضوع جزئی است.
اگر رفتار خوبی با کودکتان نداشته باشید او فردی لجباز و نافرمان خواهد شد
پس زمانی را در هفته به خود اختصاص دهید.
چقدر از فکر و احساس فرزندتان آگاهی دارید؟
کودکان زمانی عصبانی می شوند، و لجبازی می کنند، که از چیزی ترسیده و یا نگران هستند.
پدر و مادر عزیز هنگامی که در خانه شما مشاجره ای بین شما و همسرتان رخ می دهد. کودکتان بسیار احساس ناامنی می کند.
در تمام خانه ها بحث وجود دارد، ولی با تمام وجود سعی کنید مقابل چشمان کودکتان بحث و جدل نکنید.
توجه داشته باشید که زمانی که فرزند شما شاهد عصبانیت های شما بر سر هر موضوع کوچکی می شود، می ترسد که احساسش را با شما در میان بگذارد.
اجازه بدهید فرزندتان حرف بزند
به فرزندتان اجازه دهید، راجع به احساسش با شما حرف بزند.
اکثر کودکانی که به جای مطرح کردن خواسته خود، داد و فریاد راه می اندازند، به علت این است که، می ترسند خواسته خود را ابراز کنند.
اگر به آنها گوش دهید، حتی اگر کار اشتباهی انجام داده باشند، آن را بدون ترس به شما می گویند.
برای داشتن فرزند حرف شنو:
- واضح به او بگویید چه چیزی می خواهید.
- نحوه صحیح انجام آن کار را، با آرامش به او یاد بدهید.
مثلا وقتی می خواهید فرزندتان اتاقش را مرتب کند. به او بگویید تخت رو مرتب کن، لباس های خودت رو داخل حمام یا سبد بنداز، اسباب بازی ها را در کمد بگذار و ...
اگر کودک نداند، دقیقا چه کاری را باید انجام دهد، نمی تواند اتاق را تمیز کند و شما فکر می کنید که از روی لجبازی و نافرمانی این کار را کرده است.
لجبازی جاده دو طرفه است
لجبازی کودکان زمانی آغاز می شود، که شما مرتب به فرزندتان می گویید این کار را انجام بده و یا این کار را انجام نده.
کودکان توانایی این میزان از کنترل را ندارند
اگر فرزند شما در یک مهمانی لج می کند که می خواهد آنجا بماند، به او نگویید که "باید بیایی وگرنه تنبیه میشی" بلکه موقع رفتن به او بگویید "عزیزم ما داریم میریم، خدانگهدار".
در کمال تعجب و آرامش می بینید که می گوید می خواهد با شما بیاید و آنجا نمی ماند.
متوقف کردن لجبازی
زمانی که کودک شما به کاری علاقه دارد، مدام برای انجام ندادن آن کار، اصرار نکنید.
مثلا زمانی که فرزند شما مشغول تماشای تلویزیون است، شما هزار بار هم بگویید "اینقد تلوزیون نگاه نکن، چشم هات ضعیف میشه ها" کودک شما حاضر نیست کار مورد علاقه خود را ترک کند.
به جای اینکار به او پیشنهادهای جذاب بدهید:
"بیا با هم بازی کنیم" یا "بیا نقاشی بکشیم" و ...
خواهید دید که فرزندتان سرگرم بازی شده، و برنامه تلویزیونی را فراموش می کند.
با گریه کودک، تسلیم نشوید
زمانی هست که کودک شما به دلیل نرسیدن به خواسته اش و اینکه شما به او اجازه انجام کاری را ندادید، گریه می کند و نق می زند.
کودک قصد لجبازی و یا پرخاشگری ندارد اما زمانی که شما برای تمام شدن گریه او، از موضع خود خارج می شوید، و با خواسته اش موافقت می کنید، دکمه لجبازی او را روشن کرده اید.
کودکان بسیار بیشتر از آنچه والدین فکر می کنند، باهوش هستند
او از این به بعد برای رسیدن به خواسته خود، گریه می کند و نق میزند و هر بار که شما بیشتر مخالف کنید، او بیشتر گریه می کند تا جایی که شما را تسلیم خواسته خود کند.
هنگام عصبانیت کنار کودکتان نمانید
انسان ها زمانی به یکدیگر آسیب می رسانند که، نمی توانند آرامش خود را حفظ کنند.
در هنگام عصبانیت سعی کنید، بدون تنبیه بدنی و یا داد زدن، از کودکتان فاصله بگیرید.
کودکان پدر و مادر خود را بزرگترین و ایمن ترین تکیه گاه می دانند، و اگر از شما بترسند ممکن است مقابله به مثل کرده و یا با لجبازی بر خلاف گفته های شما، عمل کنند.
کودکانی که پدر و مادر خود را دوست خود می دانند، کمتر از دیگر کودکان لجبازی و پرخاشگری می کنند.
نویسنده ی مقاله ی "چطور مانع از پرخاشگری و لجبازی کودک شویم؟ + راهکارهای عملی"
این مطلب توسط نرگس سلگی نوشته، و توسط تیم "هم سوالی"، ویرایش شده است.