دلایل مخالفان طب سنتی و مضرات برخی روش های درمانی سنتی
طب سنتی
امروزه طب سنتی به سرعت درحال محبوب شدن در جامعه ی جهانی است.
بنظر میرسد این علم توانسته نیازهای پزشکی و بهداشتی مردم را تا حدودی برآورده کند.
برای معرفی طب سنتی، مقاله ای جداگانه در هم سوالی منتشر شده که بطور مفصل این طب را بررسی، و شاخه های مختلف طب سنتی و روش های درمانی آن را معرفی می کند.
اما بطور خلاصه طب سنتی، به مجموعه روش های درمانی گفته می شود که تجربه موثر بودن آنها را ثابت کرده، هر چند که ممکن است بعضا توجیهات علمی کافی نداشته و یا مخالفانی داشته باشند.
مخالفان طب سنتی
طب سنتی هم مانند تمام مقولات این جهان، در کنار موافقان و هوادارن، مخالفانی نیز دارد که بعضا با دلیل یا بی دلیل و یا حتی مغرضانه با این نوع طب مخالفند.
جالب است بدانید که حتی طب اسلامی هم مخالفان متشرع و مذهبی خیلی قوی ای دارد.
اصولا صرف داشتن مخالف، به معنی بدی یا اشکال در موضوعی نیست، و قطعا مخالفان طب سنتی می توانند به پیشرفت این علم، و کشف مشکلات و ضعف های آن کمک کنند.
در حال حاضر، اندیشمندان و محققان زیادی وجود دارند که معتقدند طب سنتی نمی تواند آنطور که باید، سلامت بشر را تامین کند.
در این مقاله قصد داریم به برخی از دلایل آنها پرداخته و ضمنا نظرات مخالف در مورد برخی روش های درمانی این طب را مطرح کنیم.
البته بهتر است که قبل از این مقاله، مقاله معرفی طب سنتی را در هم سوالی مطالعه کنید.
تفاوت طب سنتی و پزشکی روزمره
شاید موجه ترین دلیل منتقدان طب سنتی همین اختلاف آن با پزشکی نوین در نحوه عملکرد باشد.
طب سنتی درمان خود را بر اساس سه رکن زیر پایه ریزی کرده:
- ارتقای سلامت عمومی بدن
- ارتقا و فعال سازی سیستم ایمنی و حیاتی
- بهبود سبک زندگی
یعنی طب سنتی بطور اختصاصی با بیماری مبارزه نمی کند. بنابراین ممکن است در مداوای بسیاری از بیماری ها عاجز بماند. ولی پزشکی نوین دقیقا علائم بیماری را هدف قرار می دهد.
هرچند شیوه درمانی پزشکی نوین ممکن است با عوارض بیشتری همراه باشد، ولی سرعت عمل آن بالاست و احتمال بهبودی بیشتری در بسیاری از بیماری ها وجود دارد.
بر این اساس، برخی معتقدند برای معالجه کسالت های جدی، نباید فقط به طب سنتی اتکا کرد.
کیفیت داروهای طب سنتی
نتایج چندین تحقیق در خارج از ایران درباره کیفیت داروهای طب سنتی، ترسناک و نگران کننده بوده است.
بنا بر تایج این تحقیقات:
- بعضی از داروهای مورد استفاده در طب سنتی با داروهایی چون آنتی بیوتیک ها، استروئیدها و حتی مواد روانگردان ترکیب شده اند.
- 24 درصد داروهای سنتی تایوان با داروهای رایج مخلوط شده اند.
- 61 درصد داروهای سنتی چینی حاوی فلزات سنگینی همچون سرب، کادمیم و آرسنیک هستند.
علت افزودن این مواد و داروهای شیمیائی توسط تولیدکنندگان هم افزایش میزان اثر داروهای طب سنتی است.
همچنین طبق تحقیقاتی دیگر، بعضی از داروهای گیاهی طب سنتی، دارای سموم کشاورزی و آلاینده ها بوده اند.
مرگ افرادی به واسطه ی داروهای سنتی مسموم تأیید شده است
همچنین در بسیاری از کشورها، نظارت چندانی بر روی داروهای گیاهی وجود ندارد.
بهمین خاطر ممکن است داروها بصورت قاچاق از خارج از مرزها تأمین شوند.
در این صورت، هیچ تضمینی برای سلامت و اصالت دارو وجود ندارد.
خطرات ذاتی داروهای گیاهی
اکثر داروها در طب سنتی از گیاهان تهیه می شوند. حتی ۷۰٪ داروهای هومیوپاتی نیز گیاهی اند.
شاید بسیاری فکر کنند همه ی محصولات گیاهی بی خطرند، درحالی که محصولات گیاهی می توانند منبع گسترده ای از انواع سموم باشند.
این سم ها عموما در دوزهای پایین، یا اثری ندارند و یا بعنوان دارو استفاده می شوند.
اما استفاده ی بیش از حد این گیاهان موجب افزایش سم و بروز علائم مسمومیت می شود.
با این حال، عموم داروهای گیاهی چندان خطرناک نیستند
این گیاهان عوارض جانبی چندانی هم ندارند.
ولی آنچه بیشتر موجب بخطر افتادن سلامتی می شود، نداشتن علم به نحوه ی مصرف داروست.
خطرات بالقوه در طب سنتی
با اینکه روش های درمانی طب سنتی بی خطر شناخته می شوند، ولی این شیوه ها می توانند بسیار خطرناک باشند.
درمان های طب سنتی حتما باید تحت نظر یک متخصص و عموما پزشک انجام شوند.
افرادی که در اجرای شیوه های طب سنتی فقط به یک دوره آموزش اکتفا می کنند، ممکن است از شرایط بیمار به خوبی آگاه نشوند.
درضمن بیماران هم نباید در درمان خودسری کنند.
داروهای گیاهی، خود دارای مواد شیمیایی بسیاری هستند
این مواد شیمیایی ممکن است با داروهای تجویز شده از سوی پزشک، مانند داروهای ضد سرطان و ایدز تداخل ایجاد کنند.
استفاده ی بیش از حد داروهای گیاهی رایج در جامعه، خود می تواند بسیار خطرآفرین باشد.
برای مثال گمان می رود گیاه پونه که برای درمان سرماخوردگی استفاده می شود، می تواند موجب آسیب های کبدی شود.
و یا گیاه آلوئه ورا علاوه بر تداخل با برخی داروها، احتمالا حاوی مواد سرطانزا نیز می باشد.
شیرین بیان نیز عوارضی همچون فشار خون بالا و آریتیمی دارد.
عدم توجیه کامل طب سنتی از نظر علم
طب سنتی شاخه ای از پزشکی جایگزین است.
پزشکی جایگزین حاوی علومیست که با وجود کارآمدی آن، از نظر علمی چندان قابل توجیه نیست.
این خود مشکلاتی را در زمینه ی درمان ایجاد می کند.
کارآمد بودن شیوه های درمان طب سنتی فقط از طریق تجربه ثابت می شوند و مدارک علمی زیادی در اثبات این موضوع وجود ندارد.
نحوه ی عملکرد بسیاری از درمان های طب سنتی ناشناخته است، بنابراین ممکن است بسیاری از آثار و عوارض خاموش آن هنوز ناشناخته باشند.
مشکلات طب سنتی در شیوه های مختلف آن
طب سنتی یک روش خاص نیست بلکه مجموعه ای از علوم مختلف است که هر کدام کاربرد ویژه ای دارند.
البته هرکدام از این شیوه ها، خود مشکلات مخصوص خود را دارند و یا می توانند داشته باشند.
در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
طب سوزنی
در اینجا ما اشکالاتی که بر طب سوزنی بعنوان یکی از روش های طب سنتی، وارد است را مطرح می کنیم.
در صورتیکه علاقه مندید درمورد خود طب سوزنی اطلاعات بیشتری بدست بیاورید، مقاله معرفی طب سنتی را مشاهده کنید.
خطرات طب سوزنی
پس از اجرای طب سوزنی احتمال بوجود آمدن کوفتگی و خونریزی خفیف وجود دارد ولی خطرات جدی ناشی از طب سوزنی پنج دسته اند که عامل اصلی نگرانی برخی می باشد:
- اجرای اشتباه تکنیک ها:
این کار ممکن است موجب پایین آمدن بازده درمان و یا آسیب به بافت ها و اندام های داخلی مانند ریه ها شود.
- انتقال بیماری ها:
در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، ممکن است بیماری های عفونی مانند هپاتیت و ایدز منتقل شود.
برای همین باید سوزن ها یکبار مصرف و تمیز باشند.
- داروهای رقیق کننده خون:
در صورتی که فرد تحت معالجه با داروهای رقیق کننده ی خون باشد، کبودی بیشتر و حتی خونریزی در ناحیه ی سوزن درمانی رخ می دهد.
افرادی که دارای مشکلات خونی هستند، بیشتر در معرض خطرات سوزن درمانی هستند.
- پالسهای الکتریکی:
در بعضی از سوزن درمانی ها از پالس هایی برای ایجاد شوک الکتریکی در محل فرو رفتن سوزن استفاده می شود.
گفته می شود این شیوه می تواند در عملکرد قلب اختلال ایجاد کند.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی برای درمان عارضه هایی مانند کشیدگی های عضلانی و رباطی، انواع آرتروز و بعضی عارضه های ورزشی و ... استفاده می شود.
با این حال، نگرانی های بسیاری درباره ی این روش وجود دارد.
به هر حال، نباید درصورت بروز مشکل، به جای فیزیوتراپی ها که علم کافی دارند، به ماساژورها مراجعه کرد.
لازم به ذکر است که در ایران، به هیچ مرکز ماساژی مجوز از طرف وزارت بهداشت اعطا نشده است.
این مطلب ادعای نویسنده بوده و هم سوالی اطلاعات کافی در این زمینه را نیافته است
برای اطلاعات بیشتر درمورد ماساژ درمانی مقاله معرفی طب سنتی را مشاهده کنید.
عوارض و مضرات ماساژ درمانی
ماساژورها عموما افراد متخصصی نیستند و درباره ی مشکلاتی که می توانند با ماساژ ایجاد کنند، اطلاعی ندارند بهمین خاطر ممکن است مشکلاتی مثل مشکلات زیر را بوجود بیاورند:
- ماساژ تومور و بدخیمی ها ممکن است موجب انتشار سلولهای سرطانی از طریق افزایش گردش خون در ناحیه ی تومور شود.
- ماساژ برای افرادی که تحت درمان داروهای ضد انعقادی خون (مانند هپارین و داروارین) هستند می تواند بسیار خطرناک باشد.
- حرکات مانیپولاسیون (جا اندازی) از تخصص های یک ماساژور نیست و می تواند مشکلات جدی ای را ایجاد کند.
- در بعضی موارد ماساژ برای ورزشکاران نه تنها مفید نیست بلکه موجب زیان نیز می شود.
- در مواردی مانند سوختگی، پارگی رباط، واریس سیاهرگی، التهاب سیاهرگی و بیماری های عفونت پوست، ماساژ نباید انجام بگیرد.
- ماساژ با مواد تحریک کننده می تواند نوعی سوختگی و التهاب را در پی داشته باشد.
- افرادی که دچار مشکلات خونی همانند هپاتیت هستند، هنگام ماساژ دچار خونریزی های زیرجلدی (زیر پوستی) می شوند که می تواند بسیار خطرآفرین باشد.
- ماساژهای کلی در افرادی که دچار مشکلات قلبی هستند، می توانند موجب افزایش فعالیت قلب شده و مشکلات جدی را به همراه داشته باشند.
- لاغری از طریق ماساژ نیز یک راه حل اشتباه می باشد زیرا موجب مرگ یاخته های چربی می شود.
- همچنین بدلیل تماس مستقیم ماساژور و بیمار، امکان انتقال بیماری ها وجود دارد.
رایحه درمانی
رایحه درمانی هرچند که بسیار راحت تر و حتی لذت بخش تر از دیگر شیوه های درمانی بنظر می رسد، در بعضی مواقع می تواند خطرناک باشد.
برای آشنایی بیشتر درمورد رایحه درمانی مقاله معرفی طب سنتی را مشاهده کنید.
بزرگترین دلیل مخالفان این شیوه، سمی بودن بعضی روغنهاست.
گاها با ترکیب روغن های معطر، امکان تشکیل مولکول های سمی وجود دارد.
همچنین استفاده از گیاهان معطر بعنوان خوراکی می تواند موجب عارضه هایی شود، زیرا این گیاهان بسیار قوی هستند.
هومیوپاتی
اگر با این روش درمان که به طب سنتی آلمانی معروف است آشنا نیستید، مجددا شما را به مقاله معرفی طب سنتی ارجاع می دهیم.
طبق آمارها، بیشتر افراد تحت درمان داروهای هومیوپاتی در اروپا، زنان باردار و کودکان هستند. زیرا گفته می شود داروهای هومیوپاتی ضرری برای سلامتی ندارند. ولی بازهم نکاتی وجود دارد که موجب مخالفت برخی با این شیوه ی درمانی شده است.
علل مخالفت با طب سنتی آلمانی یا هومیوپاتی
- مسمویت دارویی در دوز بالا
داروهای هومیوپاتی دارای دوز بسیار پایین و دقیقی هستند.
این داروها در دوزهای بالاتر ممکن است دارای عوارض یا حتی خاصیت سمی باشند.
مسمومیت از طریق داروهای هومیوپاتی از دلایل اصلی مخالفان این روش است.
- طبابت افراد بدون صلاحیت
افرادی که داروهای هومیوپاتی را تجویز می کنند باید پزشکانی باشند که دو سال دوره ی هومیوپاتی می بینند.
متاسفانه امروزه افرادی هستند که بدون اینکه چیزی از پزشکی سرشان شود، فقط با اکتفا به یک دوره آموزش هومیوپاتی به معالجه می پردازند.
این افراد شاید بدلیل بی اطلاعی از داروهای بیمار، موجب تداخل آنها با داروهای هومیوپاتی شوند.
البته نگرانی های بیجایی نیز در این مورد وجود دارد.
برای مثال داروهای هومیوپاتی هیچ گاه موجب اعتیاد نمی شوند.
همچنین ترک این داروها در میانه ی درمان نیز، مشکلی ایجاد نمی کند.
برای رفع علائم شدید ناشی از مصرف بی رویه ی داروهای هومیوپاتی، گاها فقط ترک دارو اکتفا می کند.
گاها نیز آثار آن باید با داروهای هومیوپاتی دیگری خنثی شود.
به هر حال، این کار باید تحت نظر پزشک متخصص هومیوپاتی انجام شود.
طب سنتی یا پزشکی مدرن؟
باوجود همه ی ایرادهای بیان شده، نمی توان به موضوع طب سنتی بصورت سیاه و سفید نگاه کرد.
نمیتوان آنرا کنار گذاشت و فقط از پزشکی مدرن استفاده کرد همچنان که نمی توان پزشکی مدرن را رها کرد و فقط به دنبال طب سنتی رفت.
شاید بتوان با تلفیق دو علم طب سنتی و پزشکی مدرن، بهداشت و سلامتی جامعه و جهان را بهبود بخشید.
نویسنده ی مقاله ی "مضرات طب سنتی و دلایل مخالفان طب سنتی و داروهای گیاهی"
این مطلب توسط آتیلا ابراهیمی نوشته، و توسط تیم "هم سوالی"، ویرایش شده است.