نکات تربیتی در برخورد با کودک لجباز و عصبانی
فرزندان عصبانی و لجباز
اگر میخواهید که فرزندانتان کمتر عصبانی شوند و لجبازی نکنند، به شما توصیه میکنم حتما صبر کردن را در خودتان تقویت کنید.
تغییر رفتار در کودک نیازمند دو تغییر اساسی است:
- تغییر محیط زندگی که متشکل از رفتارها، نگرش ها و روش های انضباطی است.
- تغییر روش های حل مشکل و درک احساسات کودک.
داد نزنید
همیشه در جریان این موضوع باشید، که فرزندان مستقیما رفتار پدر و مادر خود را الگو قرار می دهند.
- داد بزنید، داد میزنند.
- لج کنید، لج میکنند.
- به آنها احترام بگذارید، به شما احترام می گذارند.
- با آنها مهربان باشید، با شما مهربان خواهند بود.
پس با تمام مشکلات و خستگی های روزمره سعی کنید داد نزنید.
مطالب این مقاله حاصل مطالعات و تجربیات نویسنده آن در زمینه تربیت کودک است و انتشار آن در هم سوالی الزاما به معنای تائید محتوای آن نیست.
کودکتان را خوب ببینید
پدر و مادر عزیز، فرض کنید وقتی در جمعی هستید، و کودکتان در اتاق مشغول بازی است. شما می گویید:
"صدایی ازش در نمیاد، حتما داره یه خراب کاری میکنه."
فرزند شما صدای شما را می شنود، و با خود می گوید من خرابکار هستم و وسایل را وسط اتاق می ریزد.
حالا فرض کنید شما بگویید:
"بچه خیلی آرومیه و داره بی سر و صدا بازی میکنه"
فرزند شما با شنیدن این جملات شما، به بازی خود ادامه می دهد.
عصبانیت او را درک کنید
به طور مثال وقتی فرزند شما پیش شما می آید و با عصبانیت می گوید "مامان من دیگه دوستت ندارم" سریع او را قضاوت نکنید و نگوئید "تو بچه ی بدی شدی".
فقط کافیست که شما خود را هم قد او کنید، و به او بگویید "من درک میکنم. شاید من هم همسن تو بودم همچنین احساسی داشتم" و می بینید که به طور شگفت انگیزی فرزند شما دیگر عصبانی نیست.
آرام کردن کودک خشمگین
- بپرسید از چه چیزی عصبانی شده است
- او فقط نیاز به درک و تأیید احساسات خود را دارد.
- با او حرف بزنید و توضیح دهید. لگد زدن، داد زدن و ... روش خوبی برای آرام کردن عصبانیت او نیست.
- از او بپرسید که، فکر می کند دیگران راجع به رفتار عصبی او چه برداشتی دارند.
- با قاطعیت به او یادآوری کنید، که با داد زدن خود را از دیدن تلویزیون محروم می کند.
- از او بخواهید که هر زمان که دیگر عصبانی نبود، با دوست خود حرف بزند.
ناتوانی در ابراز احساسات
برخی از کودکان هنگام ابراز خواسته، داد و فریاد راه می اندازند.
این همیشه نشانه لجبازی نیست و گاهی نشانه ناتوان بودن در ابراز احساسات آنها و گاهی هم نشانه قضاوت و تنبیه غیر سالم والدین است.
بچه های که نق می زنند
اکثر والدین از این موضوع کلافه می شوند.
زمانی که با کسی صحبت می کنند کودک پای آنها را می گیرد، و می خواهد او هم حرف بزند.
کافیست چند دقیقه از فرد روبه رویتان معذرت خواهی کرده و به حرف او گوش دهید.
به او بگویید زمانیکه صحبتتان تمام شد، مشکل او را حل می کنید.
با داد زدن فیلسوف بزرگ نمی شود
هیچ کودکی تا به امروز با داد زدن، درس خوان، خوش خوراک و حرف گوش کن نشده است و فقط شاید از ترس حرف شما را اطاعت کند.
اما به شما قول می دهم با داد زدن حتما کودکی مضطرب، عصبانی و لجباز خواهید داشت.
شما هر بار که داد می زنید، و کودکتان به حرف شما گوش نمی دهد، دفعه بعد مجبور می شوید بلند تر داد بزنید.
این عامل که بطور کامل در طولانی مدت خوبی ها را از بین می برد، را از سیستم تربیتی خود خارج کنید.
بازی کنید
کودکان بیشتر از آب و غذا به بازی نیاز دارند. روح آنها را به بازی های رایانه ای و تبلت واگذار نکنید.
با آنها بازی کنید و بعد از مدتی ببینید که فرزندتان چقدر بازی کردن را به لجبازی ترجیح می دهد.
مادر و پدر سمی نباشید
- مقایسه:
مداوم کودک خود را با دیگر کودکان مقایسه نکنید. هیچ آدمی شبیه دیگری نیست.
- توجیه:
رفتار اشتباه خود را توجیه نکنید.
حالا عصبانی بودم یک چیزی گفتم.
- انتقاد:
مدام به فرزند خود را انتقاد نکنید.
دیدی گفتم اینکار رو کنی خراب میشه
- کنترل:
به طور دائمی فرزند خود را کنترل نکنید.
الان میخواهی چه کاری انجام بدهی؟
- ابراز احساسات:
اجازه بدهید کودکتان احساس منفی خود را ابراز کند.
تو چیزی نگو، فقط گوش کن.
برخورد با کودک لجباز
- روزانه برنامه غذا خوردن، بازی کردن و خوابیدن مشخصی داشته باشید.
- همیشه مطمئن باشید که یک روش تربیتی غلط بسیار بهتر از دو روش تربیتی درست است. پس بهتر است بین والدین در تربیت فرزند هماهنگی وجود داشته باشد.
- خواسته های درست و موجه کودک را تا جای ممکن برآورده کنید.
- تا جایی که ممکن است به او حق انتخاب بدهید.
- جملات را بصورت خبری به آنها بگویید، نه دستوری. مثلا بگویید وقت ناهار شده و نگویید الان باید ناهار بخوری.
- به حرف های کودکتان گوش کنید.
دکمه لجبازی کودکان
- نکن
- چند بار بهت بگم
- گفتم بشین
- خراب میشه ها
- باز رفتی سر کمد
- مگه نگفتم دست نزن
جملاتی که بار منفی و دستوری دارند، کودکان را تحریک می کند، تا دقیقا برعکس گفته شما عمل کند.
جملاتی استفاده کنید که حالت طنز دارند، این کار موجب می شود کودکان لجبازی را فراموش کنند.
رابطه مهمانی و لجبازی در کودکان
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی با فرزندان به مهمانی می روید، کودکتان به شدت بی قراری و لجبازی می کند.
من به شما می گویم علت رفتار آنها چیست.
بطور معمول در زمان ورود به یک مهمانی، افرادی که به کودک شما علاقه مندند به سمت او آمده و با وجود مقاومت کودک سعی می کنند اون را از بغل شما جدا کرده و یا به زور ببوسند.
کودکان هنگام ورود به فضایی جدید احساس ناامنی و خجالت می کنند. ابتدا به پدر و مادر خود می چسبند، و سپس مشغول بازی با سایر بچه ها می شوند.
این فاصله موجب عادت کردن کودکان به فضای مهمانی می شود.
زمانی که این فاصله زمانی رعایت نشود، کودک دچار بی قراری و لجبازی می شود.
کودک خرابکار
زمانی که مادری که چند ساعت کار می کند، تا خانه را مرتب کند با کودکی مواجه می شود که چیزی را روی فرش می ریزد، به شدت خشمگین می شود. فکر می کند کودکش لجبازی می کند، و خشم خود را نسبت به کودکش نشان می دهد.
آن طرف موضوع، کودکی از همه جا بی خبر، برای کشف محیط اطراف، دستش به لیوان خورده و آب را روی فرش ریخته است.
این کودک ناگهان با خشم مادرش روبه رو می شود بدون آنکه دلیل آنرا بداند.
کودکان تا سن سه سالگی اگر چیزی را خراب می کند از روی لجبازی نیست بلکه به قصد کشف محیط است.
کتک زدن ممنوع
زدن کودکتان شاید در کوتاه مدت موجب توقف عصبانیت و لجبازی در کودکان شود ولی در بلند مدت عوارض جبران نشدنی ای دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- دیگر نمی توانند به بزرگ تر ها اعتماد کنند و موجب تنفر آنها می شود.
- به دنبال تلافی کردن کار شما هستند.
- بدون فکر، دقیقا بر عکس کار شما را انجام می دهند.
- این احساس در آنها شکل می گیرد که آدم خوبی نیستند.
نویسنده ی مقاله ی "با کودک لجباز و عصبانی چطور برخورد کنیم"
این مطلب توسط نرگس سلگی نوشته، و توسط تیم "هم سوالی"، ویرایش شده است.